روانشناسی و علوم تربیتی

تعریف روانشناسی

روانشناسی علمی است که در مورد رفتار انسانها در ارتباط با محیط اطراف خود و تفاوت رفتار ها می پردازد. هدف اصلی رشته روانشناسی بررسی وضعیت های انسان در مواجهه با موارد مختلفی است که در زندگی برای وی پیش می آید، در واقع علم مطالعه رفتار و فرایند های ذهنی انسان است.
روانشناسی به بحث های مختلف رفتار و فرایند های روانی؛ مانند: ادراک، احساس، شخصیت، هوش، هیجان و انگیزه می پردازد. رشته روانشناسی یک رشته کاربردی است که تمام جنبه های زندگی انسان را در بر می گیرد و به علت پیچیده تر شدن زندگی انسان هم، نیاز به حضور این رشته بسیار محسوس شده است .
روانشناسی یک رشته کاربردی است که رفتار و فرایند های ذهنی انسان را بر یافته های علمی و تحقیقات مطالعه می کنند. درین تعریف دوگزینه قابل بحث می باشد .

اول: رفتار

در واقع رفتار انسان مجموعه فعالیت ها و اعمالی است که می توان آنها را مشاهده و اندازه گیری کرد و از جمله این فعالیت ها می توان به صحبت کردن و راه رفتن و غیره اشاره کرد و مورد بحث و مطالعه قرار داد.

دوم: فعالیت ذهنی

مانند تفکر، ترس و هیجان که از سنین خرد سالی تا بزرگسالی همراه انسان است که می توان بریافته های علمی و تحقیقات مورد مطالعه قرار داد.

دیپارتمنت ها

• پیداگوژی
• پلان و پالیسی
• ادارۀ تربیتی
• روانشناسی
• مشاوره و رهنمایی
• کار و امور اجتماعی

بخش های فرعی رشته روانشناسی

روان شناسی اجتماعی: این رشته در باره ی ویژگی های روانی گروه ها و سازمان های اجتماعی از جنبه های گوناگون بحث می کند و اثر متقابل فرد بر جامعه ویا جامعه بر فرد را بررسی می نماید و چگونگی پیدایش دسته های اجتماعی را که محصول رفتار جامعه ی بشری است مطالعه می کند.
روان شناسی تربیتی: این رشته کوشش می کند اصول و قوانین روان شناسی را در آموزش و پرورش به کار برد. در این رشته به هدف های تربیتی از دیدگاه های گوناگون، علل تفاوت ها و نقش عوامل ارثی و محیطی در تربیت افراد و چگونگی یادگیری، اندیشیدن و سنجش آن ها توجه می شود. روان شناسی تربیتی، از نظر ایجاد انظباط و عادت های پسندیده در کودکان و نوجوانان برای مربیان و والدین بسیار کارساز است.
روانشناسی بالینی: این رشته از روان شناسی به بررسی آسیب های روانی و رفتار های نا به هنجار و درمان آنها می پردازد؛ و در این باره، از اعمال افراد نا به هنجار و نتیجه ی آزمایش های خود با آنان بهره می گیرد.
روانشناسی شخصیت: این رشته از روان شناسی به مطالعه ی سازمان ادراکی، هیجانی، ارادی و بدنی افراد می پردازد و به چگونگی سازگاری فرد با خود و محیط توجه دارد. این رشته با روان شناسی بالینی و مرضی و اجتماعی بستگی نزدیک دارد.
روانشناسی نوجوانی: این رشته به رشد بدنی و ساختمان روانی افرادی می پردازد که در دوره ی نوجوانی (13 – 18 سالگی) به سر می برند. این رشته از روان شناسی نیز رشد بدنی، روانی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نوجوانان را بررسی می کند. به ناتوانی ها و کاستی های تجربی و توانمندی های بدنی و روانی آنان توجه می کند و راه اصلاح و درمان آن ها را مطرح می نماید.
روان شناسی کودک: این شاخه از روان شناسی، رفتار کودک را از مرحله جنینی تا آغاز دوره ی بلوغ و نوجوانی بررسی می کند و به رشد و تحول بدنی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی و عقلی کودکان می پردازد.
روانشناسی صنعتی: این رشته به موضوعات مربوط به سازگاری فرد با کار، انطباق خصوصیات کاری با افراد، نحوه ی انتخاب افراد برای مشاغل، گروه های کاری در صنعت، دیدگاه های مردم در باره ی چگونگی مصنوعات و مانند آن ها می پردازد. باید اضافه کرد که امروزه رشته های تخصصی روان شناسی رو به گسترش اند از جمله روان شناسی یادگیری، روانشناسی تبلیغات، روان شناسی تجربی، و روان شناسی فیزیولوژیک، روان شناسی انگیزه ها و هیجان ها، روان شناسی کودکان استثنایی و روان شناسی مشاوره … و مهمترین رشته های مرتبط با روان شناسی عبارت اند از: جامعه شناسی، مردم شناسی و زیست شناسی. علوم روان شناسی همانند بسیاری از علوم در طول تاریخ معارف بشری، جزئی از علوم دینی و فلسفه بوده است و امروزه روان شناسی یکی از رشته های خانواده ی علوم انسانی یا علوم اجتماعی محسوب می شود.

توانایی و مهارت های مورد نیاز برای علاقه مندان رشته روانشناسی

• داشتن توانایی و مهارت کافی برای تصمیم گیری و حل مسائل مختلف.
• شناخت علاقه و تمایلات انسان ها و روحیه کمک به مردم و حل مشکلات.
• دارا بودن مهارت های ارتباطی خوب با دیگران.
• دارا بودن هوش هیجانی.
• امین و محرم اسرار بودن.
• انعطاف پذیری
• توانایی استفاده از رویکرد های منطقی و روشمند.

آینده شغلی

فارغ تحصیلان می توانند به عنوان روانشناس درمراکز دولتی از جمله بخش صحت، نیروی انتظامی، سازمان زندان ها، کانون اصلاح و تربیت، بیمارستان ها، به عنوان معلم یا مشاور مکتب در آموزش و پروش، در کلنیک های درمان اعتیاد، کلنیک های درمانی و مشاوره ای با داکتران بخش عصبی در زمینه های تشخیصی و درمانی فعالیت کنند و یا با دریافت مجوز برای تأسیس کلنیک مشاوره اقدام نماید.