رشته اقتصاد زیرمجموعه علوم انسانی است و جزء رشته های راهبردی و اساسی در کشور به شمار می رود. دانشجویان رشته اقتصاد در دوران تحصیل خود با مبانی، اصول، چالش ها، راهکارها، راه حل های اقتصادی و نظام های اقتصادی آشنا می شوند تا بتوانند با چیدمان درست و منطقی عناصر اقتصادی به بهترین شکل ممکن نیازهای انسان ها را تأمین کنند. هدف اصلی رشته اقتصاد بهینه سازی است؛ به این معنا که با توجه به منابع و محدودیت های آن بهترین انتخاب ها و کارها را انجام دهیم تا بیشترین منفعت را کسب کنیم. هدف از رشته اقتصاد تربیت متخصصانی است که بتوانند با کسب مهارت های لازم در دوران تحصیل خود، در مؤسسات و سازمان های مرتبط با حوزه اقتصادی مشغول به کار شوند. در یک جمله ساده اگر بخواهیم اقتصاد را تعریف کنیم می توان اقتصاد را علم تخصیص منابع دانست.چون منابع محدود هستند و نیازهای بشر در حوزه های مختلف نامحدود، پس نمی توان همه چیز را به طور یکسان به هر خواسته ای تخصیص داد.
این یعنی باید منابع را برآورد نمود، بر اساس اولویت ها و با آینده نگری دقیق. پوهنځی اقتصاد پوهنتون کابل در چهار دیپارتمنت ذیل فعالیت دارد:
دیپارتمنت منجمنت و اداره تشبثات (BBA): دیپارتمنت منجمنت و ادره تشبثات یکی از کلیدی ترین و مهمترین بخش اقتصاد می باشد که هدف این رشته آشنایی دقیق با وظایف اساسی سازمانهای تجارتی، افزایش مهارت و توانایی دانشجویان در شناخت مسایل مبتنی بر مدیریت، جمع آوری، تجزیه وتحلیل اطلاعات مرتبط به هریک ازاین مسایل می باشد. با ختم این دوره؛ مهارت های عملی، مدیریتی، ارتباطی و توانایی تصمیم گیری دانش آموزان برای موفقیت در دنیای تجارت توسعه می یابد.
دیپارتمنت احصائیه و ایکونومتری: دروس این بخش بیشتر مرتبط به استفاده از روش های ریاضی خصوصاً احصائیه، برای تشریح سیستم های اقتصادی، توسعه نظریه ها یا آزمایش فرضیه های موجود در اقتصاد و پیش بینی روند آینده اقتصادی یک جامعه می باشد.
دیپارتمنت اقتصاد ملی: این بخش اقتصاد؛ پرانسیبها، اساسات، و پلانهای اقتصادی را در یک نظام اقتصادی به منظور بلند بردن رفاهیت یک جامعه و ایجاد توازن در تمام ساحات اقتصادی مورد مطالعه و بحث قرار می دهد.
دیپارتمنت امور مالی و بانکی: این بخش بیشتر به مسایل مالی و پولی در ادارات بانکی می پردازد.
دیپارتمنت حسابداری: این بخش اقتصاد با ثبت معاملات مالی مربوط به یک تجارت سروکار دارد. پروسه حسابداری شامل خلاصه سازی، تجزیه، تحلیل و گزارش این معاملات به بخش های نظارتی، تنظیم کننده ها و نهاد های جمع آوری مالیات است. حسابات مالی مورد استفاده در حسابداری خلاصه ای مختصر از معاملات مالی طی یک دوره حسابداری، خلاصه ای از عملکرد، وضعیت مالی و جریانات نقدی یک شرکت است.
وظایف اقتصاد دان
مهم ترین وظایف یک کارشناس اقتصاد عبارتند از:
- تحلیل و تجزیه معلومات، آمار و ارقام اقتصادی
- تصمیم گیری درباره مسائل اقتصادی و حل مسائل و مشکلات آن
- جمع آوری، پردازش، طبقه بندی و بازبینی و بررسی اطلاعات اقتصادی
- مشاوره های اقتصادی
رشته اقتصاد برای چه کسانی مناسب است؟
رشته اقتصاد برای کسانی مناسب است که به مباحث اقتصادی وکار با پول علاقه دارند و از اعداد و ارقام نمی ترسند. دانشجویان رشته اقتصاد باید جستجو گر و کنجکاو باشند و به دنبال کشف پیوند مسائل و راه حل های آن باشند. فردی که در حوزه اقتصادی کار می کند باید روحیه اقتصادی و سوداگرانه داشته باشد؛ به این معنا که هم اهل پذیرش خطر سود و زیان باشد و هم هوش و استعداد لازم را در بررسی اوضاع اقتصادی داشته باشد.بخش عمده ای از فعالیت های اقتصاددانان جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنان با کامپیوتر هاست؛ به همین دلیل علاوه بر قدرت ذهنی لازم برای تجزیه و تحلیل، آشنایی با مهارت های هفتگانه ICDL و نرم افزارهای احصائیوی و تسلط بر ریاضیات برای دانشجویان رشته اقتصاد ضروری است.یکی از شروط موفقیت دانشجویان رشته اقتصاد خلاقیت و ایده پردازی است و کسانی که دارای این خصیصه باشند در محیط کاری خود زودتر پیشرفت می کنند.
مزایا و معایب رشته اقتصاد
رشته اقتصاد به لحاظ موضوع کُلی است و حوزه های بسیار متنوعی را در بر می گیرد؛ به همین دلیل از بازار کار خوبی برخوردار است ولی به این معنا نیست که هر کسی اقتصاد بخواند صاحب کار میشود. با وجود این رقابت در کار بسیار زیاد است و کسانی می توانند از موفقیت های شغلی برخوردار باشند که ماهرتر باشند.
رشته اقتصاد چندان با محیط های خطرناک و آسیب زا یا پر سروصدا سروکاری ندارد و معمولاً کارشناسان اقتصادی در محیط های اداری و آرام مشغول به فعالیت هستند.
بازار کار و درآمد رشته اقتصاد
رشته اقتصاد به نسبت بسیاری از رشته های علوم انسانی از بازار کار خوبی برخوردار است (برای افرادی که توانمندی های لازم را در این رشته دارند.) و عموماً به دلیل کار در حوزه های اقتصادی، درآمد بالایی را نیز برای متخصصان اقتصادی فراهم می کنند. بازار کار فارغ التحصیلان رشته اقتصاد کلیه بخش های اقتصادی و مالی سازمان و شرکت های دولتی و خصوصی مثل وزارتخانه ها، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، مرکز آمار، و … است و آن ها می توانند در این سازمان ها مشغول به کار شوند.
فارغ التحصیلان رشته اقتصاد می توانند در شغل هایی نظیر مدیر مالی، مشاور و تحلیلگر مالی سازمان، متصدی و کارمند بانک، کارشناس امور مالیاتی، کارشناس گمرک، معلم اقتصاد، کارشناس یا مدیر بازار یابی، کارشناس یا مدیر فروش، کارشناس یا مدیر تدارکات، کارشناس تحقیقات بازار و کارمند وزارتخانه مشغول به کار شوند. همچنین فارغ التحصیلان رشته اقتصاد به دلیل آشنایی با بازار می توانند بعد از پایان تحصیل وارد حوزه های اقتصادی شوند و به طور مستقل کار خود را راه اندازی کنند.
