هدف و ماهیت رشته کیمیا
کیمیا علم اتم‌ها، پیوندها و مالیکول‌هاست. دانشی که می‌تواند خواص ماده، چگونگی تغییرات و شیوه تولید آنها را از هسته اتم گرفته تا کهکشان‌ها بررسی کند و رشته کیمیا، رشته‌ای است که به پرورش متخصصانی می‌پردازد که با مطالعه و تحقیق و آزمایش، به ابداع و نوآوری پرداخته و یا فرآورده‌های کیمیایی را کنترل می‌کنند.
رشته کیمیا دارای دو بخش علم کیمیا و صنایع کیمیایی است که علم کیمیا به عنوان یکی از علوم اساسی زیربنای علوم مختلفی همچون بیولوژی، بیوتکنولوژی، طب، ستوماتولوژی، فارمسی و رشته‌های متعدد مهندسی است. اما صنایع کیمیایی عبارت است از صنایعی که در آنها واکنش کیمیایی انجام می‌گیرد یعنی اقسام مواد اولیه تبدیل به محصولات جدید می‌گردد که خواص این محصولات تا حدودی با مواد اولیه متفاوت است.
با توجه به تعریف فوق صنایع کیمیایی طیف گسترده‌ای از صنایعی را در بر می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به صنایع غذایی، فارمسی، الیاف مصنوعی، صحی و آرایشی و صنایع تولید لوازم خانگی اشاره کرد. بررسی و مطالعه اجمالی ترکیب، ساختار و ویژگی‌های ماده و همچنین کنترل لابراتواری فرآیندهای کیمیایی، مطالب و فعالیت هایی است که در رشته کیمیا در سطح لیسانس ارائه می‌گردد. در سطح ماستری و دکترا نیز دانشجویان در بخش های تخصصی این رشته که عبارتند از: کیمیای عضوی، کیمیای تجزیه، کیمیای معدنی، کیمیا- فیزیک و کیمیای عملی به صورت عمیق تری با بخشی از علم کیمیا آشنا می‌گردند تا در آینده بتوانند مرزهای دانش کیمیا را گُسترش دهند.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه برای علاقه مندان رشته کیمیا
کیمیا یعنی حفظ کردن صدها فرمول، عدد و رقم. این تصور بسیاری از دانش‌آموزان مکتب است. تصوری که از دوران مکتب نشأت می‌گیرد چرا که حجم مطالب کتاب کیمیای مکتب زیاد و فُرصت تدریس محدود است و به ناچار استادان و دانش آموزان به جای درک و استدلال مفاهیم، به سوی مسایل ذهنی و حفظی کشیده می‌شوند. در حالی که کیمیا تلفیقی از مهارت های ذهنی و استدلالی است و اگر کسی بخواهد در این رشته موفق گردد باید در هر دو زمینه توانمند باشد و حتی می‌توان گفت که قُدرت استدلال بیش از قدرت حافظه در این رشته اهمیت دارد چون حافظه فقط می‌تواند به کار سرعت بدهد اما حلال مشکلات نیست. دانشجوی این رشته لازم است در دروس ریاضی، کیمیا و فیزیک قوی باشند و رشته کیمیا را دوست بدارد یعنی از مطالعه درس کیمیا لذت ببرد و خسته نشود.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته کیمیا
تا فعلاً امکان ادامه تحصیل تنها تا مقطع لیسانس در این رشته وجود دارد. اما فارغ التحصیلان این رشته می توانند با سرمایه گذاری شخصی و یا هم از طریق بورسیه های تحصیلی به ادامه تحصیل تا مقاطع ماستری و دکتورا بپردازند.
آینده شغلی و بازار کار رشته کیمیا
فارغ‌التحصیلان رشته کیمیا می‌توانند مسؤولیت زمینه‌های مختلف از جمله موارد زیر را عهده‌دار باشند:
۱. طرح، نظارت و اجرای طرح های تحقیقاتی کوچک و بزرگ کیمیایی در سطوح مختلف عملی و علمی محض، در دانشگاه ها، کارخانجات و مراکز تحقیقاتی، به منظور ارتقای کمی و کیفی محصولات مورد نیاز جامعه.
۲. مسؤولیت و ارائه خدمات در آزمایشگاه های کنترل کیفیت، پیگیری و ارائه معیارهای استاندارد به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی و همچنین مواد مصرفی کارخانه‌ها و صنایع.
۳. ارائه خدمات آموزشی در سطح دانشگاه ها، مکاتب و مؤسسات آموزشی.
۴. ارائه طرح های تحقیقاتی به منظور استفاده از منابع اولیه ارزنده موجود در جامعه در جهت افزایش بهره وری از آنها و جلوگیری از صادرات بی رویه مواد اولیه ارزشمند و تبدیل آنها به محصولاتی که ارزش اقتصادی بالاتری دارند.
۵. ارائه خدمات در کارخانجات کیمیایی نفتی، پلاستیک، رنگ و رزین، الیاف، صنایع غذایی، صنایع دوایی، صحی و شوینده‌ها.
۶. آمادگی برای ادامه تحصیلات در مقاطع بالاتر برای تأمین کادر علمی دانشگاه ها و سایر مراکز علمی.
۷. کمک به توسعه صنایع دستی که در سطح گسترده‌ای در جامعه پراگنده هستند؛ از جمله ساخت رنگ های بهتر و متنوع تر، بخصوص استفاده از رنگ های طبیعی موجود در صنعت فرش.
۸. استفاده از گیاهان دوایی فراوانی که در مملکت موجودند، به منظور استخراج و شناسایی موارد کاربرد این گیاهان به کمک متخصصان دواساز.
تعدادی از فارغ‌التحصیلان رشته کیمیا جذب صنایع کیمیاوی مختلف مثل صنایع رنگ سازی، چرم‌سازی، موادغذایی، لوازم صحی و آرایشی می‌شوند و در بخش آزمایشگاه های کنترل کیفیت محصولات کیمیایی و یا واحد تولید آنها کار می‌کنند.
