رشته فارمسی بخشی از علوم طبی است که در رابطه با توليد و ساخت دوا، بررسی وضعيت دوا در بدن انسان و موجودات زنده و ميزان تأثير دوا در سلامت جامعه و کم کردن بحران های بيماريزا نقش ايفاء می کند.حیطه کاری رشته فارمسی از تنوع زیادی برخوردار است. یک فارمسست می تواند در صنعت دواسازی و کارخانه‌های آرایشی طبی مشغول به کار شود یا در دواخانه به دریافت نسخه های داکتران و آماده کردن ادویه تجویزی به بیماران بپردازد. در بخش های تحقیقاتی، فارمسست می تواند با مطالعه پیرامونی در خصوص الگوی مصرف ادویه و نوع بیماریهای منطقه، به افزایش سطح آگاهی عمومی و بهینه سازی مصارف دوایی در آن منطقه مشخص، کمک نماید. در کارخانه جات، فارمسست ها عهده دار وظایفی مانند بررسی کیفیت ادویه و نظارت بر اجرای فعالیت های لابراتواری و ساخت ادویه در واحدهای تولیدی دوا هستند. همچنین فارمسست می تواند به عنوان مشاور دوایی، داکتران، پرستاران و بیماران آنها را در انتخاب و مصرف صحیح دواها راهنمایی نماید.
هدف
هدف از این رشته، تربیه نمودن اشخاص مسلکی است که دارای دانش عمیق در مورد علوم طبیعی، ریاضی و فارمکولوژی بوده و بتواند ادویه مورد نیاز را به یک طریقه مصؤون تهیه و در اختیار مریض قرار دهند. فارغ التحصیلان این رشته باید معلومات دقیق در مورد پروسه تهیه دوا، میکانیزم جذب، تأثیر و اطراح دوا داشته، عوارض جانبی ادویه را شناخته و معلومات مفید را در مورد دوای هدایت داده شده دراختیار مراجعان قرار دهد، و ادویه ترکیبی را برای مشتریان تهیه نمایند.
مهارت های فارغ التحصیلان رشته فارمسی
• مهارت بازاریابی و فروش
• مهارت در علم ریاضی به دلیل محاسبات دوایی در زمان ساخت و تهیه دوا
• مهارت در ارتباط با مراجعین، اعضای کادر دوایی و شرکت های دوایی
• توانایی راهنمایی و آموزش دیگران
• آشنایی با مراجع و رفرانس های دواسازی و علوم دوایی
• آشنایی با تحقیقات علمی و عملی در حیطه علوم دوایی
بازار کار، درآمد و موقعیت شغلی رشته فارمسی
بازار کار خوب این رشته باعث شده که ۹۰% فارغ التحصیلان مشغول به کار شوند. اکثریت فارغ التحصیلان رشته فارمسی در دواخانه ها مشغول به کار هستند و باقی آنها در صنایع دواسازی و کارخانه های آرایشی طبی کار می کنند. رشته دواسازی جزو معدود رشته هایست که دانش آموزان آن در ۲ سال آخر دوران تحصیل می توانند در دواخانه ها مشغول به کار شوند. بهترین حالت درآمدزایی برای فارمسست ها تأسیس دواخانه می باشد.
دروس دوره تحصیل رشته فارمسی
دروس اساسی: بیولوژی، فیزیک، ریاضیات، میکروب‌شناسی، انگل‌شناسی، سمارق شناسی، فیزیولوژی، کیمیا، بیوشیمی، آناتومی، اصول خدمات طبی، ایمونولوژی، کمک‌های اولیه، کامپیوتر
دروس تخصصی: گیاه‌شناسی دوایی، اشکال دوایی، تغذیه و رژیم دوایی، مواد خوراکی نظری، مدیریت در دواسازی، اطلاعات دوایی، کیمیای دوایی، فارمکولوژی، مفردات طبی، سم‌شناسی، بیوفارماسی، دواسازی صنعتی، کنترل میکروبی دوایی، کارآموزی صنعت، زبان تخصصی، مقدمات دواسازی، گیاه‌شناسی دواسازی، کارآموزی دواخانه
نکات مثبت رشته فارمسی
• اجازه کار در دواخانه در دوران تحصیل
• درآمدزایی با در دست داشتن مجوز دواخانه بدون نیاز به حضور در دواخانه
• طول دوره تحصیلی کوتاه
• ارتباط کمتر با بیمار نسبت به دیگر رشته های طبی
• گستره وسیع شغلی
نکات منفی رشته فارمسی
• دروس سخت و جذابیت کمتر
• عدم تناسب آموخته ها با آنچه در محل کار انجام می شود
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه
رشته فارمسی با تحقیق و پژوهش عجین شده است و هر ساله دواهایی جدید وارد بازار می‌شود که نتیجه تحقیقات چندساله دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است. به همین دلیل داوطلب این رشته باید به تحقیق علاقه‌مند باشد چون اعتبار علمی این رشته تا حدود زیادی به انجام کارهای تحقیقاتی بستگی دارد.
شاید بتوان گفت که امروزه وجه تمایز فارمسی از رشته‌های طب و ستوماتولوژی در انجام پایان نامه‌های تحقیقاتی این رشته است.
اگر کسی به کارهای تحقیقاتی عشق می‌ورزد و می‌خواهد تحقیقی انجام دهد که در جهت رفع دردها و نیاز‌های بشری باشد، فارمسی یکی از بهترین رشته‌های دانشگاه است که می‌تواند آرزوی او را برآورده سازد.
دانشجوی رشته فارمسی باید در علوم اساسی مثل فیزیولوژی، کیمیا و فیزیک توانمند باشد.
همچنین دانش آموز این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید بتواند با افراد بدرستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در ضمن فردی سخت‌کوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه فهمیدنی دارد و در نتیجه به همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
با توجه به این که بیشتر کُتب معتبر درسی این رشته به زبان انگلیسی است، دانش آموز رشته فارمسی باید به زبان انگلیسی مسلط باشد تا بتواند از کتب و مجلات علمی موجود به خوبی بهره ببرد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
پس از اخذ سند لیسانس، دانش آموزان رشته فارمسی می توانند جهت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر ماستری و PHD اقدام کنند. البته شرایط تحصیلی در مقاطع بالاتر فعلاً در افغانستان مساعد نیست اما بورسیه های تحصیلی خارجی فراوانی در این زمینه وجود دارند.
قابل ذکر است که در رشته فارمسی دست برای تحقیق خیلی باز است. چون علاوه بر کار در بخش تحقیقات کارخانه‌های دواسازی، فارغ‌التحصیلان این رشته می‌تواند بطور خصوصی نیز بویژه در بخش دواهایی گیاهی تحقیق کنند و یا در حالی که در دواخانه کار می‌کنند، به تحقیقات نیز بپردازند یعنی به روی نسخه‌های بیماران مطالعات تحقیقاتی انجام دهند.
