د یوولسم ټولګي د اسلامي ښوونې او روزنې کتاب ازموینه – ۱۳۹۹

خِطبه په لغت کې څه ته وايي:

د عاقلې، بالغې او ازادې ښځې له خوا خپلې د نکاح اختیار ولي ته ورکول څه حکم لري:

دا مبارک آیت (كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقاً قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَـذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللّهِ) (آل عمران : ۳۷) دلیل د اثبات دی د څه لپاره:

د اولیاوو په ترتیب کې مخکې له پلار څخه کوم شخص قرار لري:

کفاءت په لغت کې:

په دې حدیث شریف کې (ان هذا الدین متین فأوغل فیه برفقٍ، ولا تبغض إلی نفسک عبادة الله، فان المنبت لا أرضا قطع، ولا ظهراً أبقی ) (رواه البیهقی)، د (لا أرضا قطع) معنا عبارت ده له:

محرمات په څو ډوله دي:

د مهر کمه اندازه څومره ده:

دا مبارک آیتونه (وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحَى) (النجم : ۳-۴) دلیل د اثبات دی د څه لپاره:

ایا د کنایي لفظ په ویلو سره طلاق واقع کېږي:

د رجعیت او بینونت له مخې طلاق په څو ډوله دی:

په دې حدیث شریف کې (المستشارُ مُؤتَمَنٌ) (رواه : الترمذی) د (المستشار) سمه معنا عبارت ده له:

له ښځې سره د هغې د مال په عوض کې د نکاح ختمولو ته څه وایي:

د خاوند له خوا په تاکید سره داسې قسم کول چې خپلې منکوحې ته به تر څلورو میاشتو پورې یا له هغه زیات وخت پورې نه ورنژدې کېږي په شریعت کې څه بلل کېږي:

په دې حدیث شریف کې (عن انس بن مالک قال: قال رسول الله صلی الله علیه و سلم “من عَالَ جاریتین حتی تبلغا جاءَ یوم القیامةِ أنا و هو” و ضمَّ أصابعَهُ) (رواه مسلم) د (عَالَ) معنا عبارت ده له:

د خاوند له خوا د خپلې مېرمنې تشبیه کول له داسې مېرمنې سره چې هغه په ده د ابد لپاره محرمه وي په فقهي لحاظ څه بلل کېږي:

د ظهار کفاره عبارت ده له:

د هغه چا لپاره چې وېره لري که نکاح وکړي، نو د نفقې د نشتوالي په وجه به د زوجیت مادي او معنوي حقوق مراعات نشي کړای؛ نکاح کول څه حکم لري:

له لاندې محرماتو څخه کوم یې په مؤقتي محرماتو کې راځي:

په دې حدیث شریف کې (ما اکل احد طعام خیراً من ان یأکل من عمل یدهِ و ان نبی الله داود- علیه السلام- کان یأکل من عمل یدِهِ) (رواه البخاری) د (قَطُّ) سمه معنا عبارت ده له:

د څه وخت لپاره له ښځې سره واده کولو ته چې د نکاح مقاصد په کې مراد نه وي څه ویل کېږي:

د جمهورو علماوو په نزد د اولو العزم پیغمبرانو شمېر څو دی:

د انبیاوو او رسولانو په اړه ویلای شو چې:

صغیره ګناه هغه ګناه ده چې:

د معجزې له شرطونه څخه یو یې دا دی:

په دعاء سره له غره څخه د بلاربې اوښې را ایستل د کوم پیغمبر معجزه ده:

د پیغمبرانو علیهم السلام پر معجزاتو ایمان درلودل:

پس له مرګه د مړو را ژوندي کېدل په قرآن کریم کې په کوم لفظ سره تعبیر شوي دي:

د پيغمبر (ص) د شفاعت لپاره د څو شرطونو وجود لازمي دی:

څه ډول څرګندونه غیبت بلل کېږي:

د ابوهریره (رض) اصلي نوم څه دی:

د دې حدیث شریف (السَّاعی علی الأرملة والمسکین کالمجاهد فی سبیل الله) (متفق علیه) له ګټو څخه نه شمېرل کېږي:

د دې حدیث شریف پر بنسټ (المستشارُ مُؤتَمَنٌ) (رواه : الترمذی)، مشوره ورکوونکی د چا حیثیت لري:

په دې حدیث شریف کې (انی لم اُبعث لعاناً، و إنما بعثت رحمةً) (رواه مسلم)، د (لَعّاناً) معنا عبارت ده له:

په کوم ډول طلاق کې خاوند کولای شي خپل مېرمن له نوي عقد پرته بېرته راوګرځوي په دې شرط چې د عدت وخت یې تېر شوی نه وي:

کوم یو له لاندې پیغمبرانو څخه اولو العزمه پیغمبرانو کې نه راځي:

الله تعالی خپلو پیغمبرانو ته په څو ډوله وحې کړې ده:

په قرآن کریم کې د څو تنو انبیاوو یادونه شوې ده:

که یو کس په درې طلاقه خپل مېرمن طلاق کړي څه ډول طلاق بلل کېږي:

د (لا یَفتُرُ) معنا عبارت ده له:

د نکاح عقد څو رکنونه یا ارکان لري:

د نکاح د عقد د شاهدانو لپاره شرطونه څو دي:

ولایت په څو ډوله دی:

د کم مهر اېښودل (په مهر کې اساني کول) څه حکم لري:

دا مبارک آیتونه (لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فَآؤُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ، وَإِنْ عَزَمُواْ الطَّلاَقَ فَإِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ) (البقرة : ۲۲۶-۲۲۷) د مشروعیت دلیل دی د څه لپاره:

د ولیمې حکم په نښه کړئ:

په یوه حدیث کې رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي چې خلک د ښځې سره د څو خصلتونو لپاره نکاح کوي چې غوره یې دینداري ده:

په دې حدیث شریف کې (یسِّرَا وَلَا تُعَسِّرَا و بَشِّرَا وَلَا تُنَفِّرَا و تَطَاوَعَا وَلَا تَختَلِفَا) (رواه البخاری) د (ولا تعسرا) معنا عبارت ده له:

که بالغه او عاقله نجلۍ د ولي له اجازې پرته ځانته غیر سیال سړی غوره کړي، نو ایا ولي یې د فسخې حق لري؟:

طلاق د صیغې او لفظ له مخې په کومو ډولونو دی: