د یوولسم ټولګي د تاریخ کتاب ازموینه – ۱۳۹۹

امویانو څو کاله په اسلامي نړۍ واکمني وکړه:

د تېموریانو له کورنۍ څخه څو تنو یې په افغانستان کې ۱۱۳ کاله واکمني وکړه:

امیر علي شېر نوایي د چا وزیر و:

د مولانا جلال الدین محمد بلخي پلار (بهاولد) د کوم دولت د یرغل په سبب خپل سیمه پرېښوده:

د حاجي میرویس نیکه په مشرۍ د کندهار پاڅون په کوم میلادي کال کې رامنځته شو:

شیبک خان د کومې لړۍ وروستی واکمن په سمرقند کې له پښو وغورځاوه او په ماوراء النهر کي یي د ازبکانو د واکمنۍ بنسټ کېښود:

ابو مسلم خراساني په کال ۷۴۷م کې څه وکړل:

د امیر کروړ په اړه ویلای شو چې:

څه وخت چې مامون الرشید خلافت ته ورسېد څوک یې د خراسان له پاره والي وټاکه:

د رنسانس په دوره کې د چاپ دستګاه د چا په واسطه اختراع شوه:

لومړنی سړی چې اروپایان یې له جاپان او آرام اقیانوس څخه خبر کړل څوک و:

په امریکا کې د ازتک او اینکا تمدنونه د چا له خوا له منځه لاړل:

طاهر د چا نوم له خطبې څخه لرې کړ او د خپلواکۍ اعلان یې وکړ:

کله چې مامون الرشید له مروې څخه بغداد ته لاړ نو د عباسي خلافت په ختیځ کې یې د څلورو مهمو ښارونو مشري د کومې لړۍ څلور وروڼو ته وسپارله:

د ساماني لړۍ د بنسټګر اسماعیل بن احمد بن سامان خدات شهرت او اعتبار هغه وخت زیات شو چې:

امیر اسماعیل ساماني له څو کاله خلافت وروسته په ۹۰۷م کې مړ شو:

ابو عبدالله جیهاني د کومې لړۍ یو پوه وزیر و:

د سلجوقي حکومت د لړۍ بنسټګر بلل کېږي:

چین کې د مغولي امپراتورۍ وروسته کومه امپراتوري رامنځته شوه چې څه د پاسه ۳۰۰ کاله دوام یې وکړ:

چین کې په اتمه هجري پېړۍ کې د کومې امپراتورۍ په فرمان (د پلازمېنې پیغام) په نامه ترټولو لرغونې ورځپاڼه خپرېدله چې له زرو کلونو څخه زیات یې دوام وکړ:

عثماني ترکانو د خپل قلمرو د پراختیا لپاره څو ډوله پوځي ځواکونه منځته راوړل:

د عباسیانو وروستی خلیفه (المعتصم باالله) د چا له خوا ووژ شو چې په دې سره د عباسیانو واکمني ختمه شوه:

تېمور ګورکاني څو کاله واکمني وکړه:

د سکانو امیر د چا په امر ووژل شو چې په دې سره په هند کې د ګورکانیانو د حکومت پر وړاندې د سکانو پاڅون پیل شو:

خوشحال خان خټک څو کاله د اورنګزېب په زندان کې تېر کړل:

په هند کې هغه غیر انساني دود چې مېرمنو به د مېړه له مړینې وروسته خپل ځان سوځاوه د چا په امر منعه کړل شو:

شاهرخ څو کاله واکمني وکړه:

حاجي میرویس نیکه په څووم میلادي کال کې وفات شو:

سیدال خان ناصري د چا سپه سالار و:

کندهار کې د سرپوزې په غزه د چهل زینې اثر د چا په امر جوړ شو:

په چین کې د تانګ (Tong) په نوم امپراتوري چا رامنځته کړه:

مارکوپولو چې یو مشهور ګرځندوی ګڼل کېږي څو کاله په چین کې تېر کړل:

د عثماني امپراتورۍ کوم پاچا وکولای شول چې د بیزانس امپراتوري له منځه یوسي او قسطنطنیه فتح کړي:

د رنسانس په پېر کې فرانسویانو د ژاندارک په نامه د یوې جینۍ د پاڅون په پایله کې د کوم هېواد پر وړاندې بریالیتوب ترلاسه کړ:

سلطان رضیه د چا لور وه:

د هوتکیانو د واکمنۍ موده څو کاله وه:

د اسلام دین د دعوتګرو لومړنۍ ډله د کوم خیلفه په زمانه کې د افغانستان پولو ته ورسېده:

سنایي غزنوي، خواجه عبدالله انصاري، شیخ محمد غزالي او مېرمن منیژه مهستي د کومې دورې علمي او فرهنګي څېرې دي:

د غوریانو کوم امیر د سبکتګین او د ده د زوی سلطان محمود غزنوي هم عصر و او د دوی د یرغلونو په وړاندې یې مقاومت کاوه:

امویانو په کوم قمري کال کې خلافت ترلاسه کړ:

له طاهر وروسته د طاهریانو د حکومت ترټولو لویه سیاسي ځانګړتیا څه وه:

د کومې کورنۍ حکومت د (امارت استکفا استیلا) په بڼه و:

د هارون الرشید په زمانه کې د عباسیانو د خلافت ټولې چارې د چا په غاړه وې:

له علاوالدین جهانسوز څخه وروسته چا د غور واکمني ترلاسه کړه:

انوشتګین غرجه د کومې کورنۍ لومړنۍ مشهوره څېره بلل کېږي:

مغولان په کومه میلادي پېړۍ کې د چنګېز خان د پلار (یسوکابها) په هڅو متحد شول:

چنګېز خان د کوم مغولي واکمن لقب دی:

د عباسیانو خلافت د کومو خلکو له خوا ړنګ شو:

د عباسیانو د خلافت پر مهال زموږ د هېواد د کومې سیمې وسلو په ګاونډیو هېوادونو کې شهرت درلود:

طاهر فوشنجي د مامون او امین د اختلاف په برخه کې څه وکړل: